Tıbbi Sülük Türleri
Dünya’da, birçok türü olan sülüğün tıpta kullanılan cinslerine "tıbbi sülük" denilir.
Tıbbi sülük türleri
- Hirudo Verbana,
- Hirudo Medicinalis,
- Hirudo Orientalis,
- Hirudo Suluki’dir.
Ülkemizde en çok görülen cinsi H.Verbana’dır. Tıbbi sülük cinsleri arasında tedavi etkinliği açısından fark yoktur. Tıbbi olmayan sülük cinsleri tedavi amaçlı kullanılmaz.
Hirudo verbana; parlak yeşil, sarı, siyah ve kırmızı renkler taşır. Dorsalin orta kısmında geniş, koyu yeşil-kahverengi tek renkten oluşan bir bant bulunur. Ventral kısımda sarımsı yeşil zemin üzerinde laterale yakın konumlu iki koyu bant yer alır.
Her Sülük Tedavide Kullanılır mı? Sülük Nereden Temin Edilir?
Sülük tedavisinde kullanılacak sülüklerin tıbbi sülük cinsi olması, hiçbir canlı ile temas etmemiş olması, kullanılmamış olması ve sterilizasyon işlemlerinin yapılmış olmasına çok dikkat edilmelidir. Bu açıdan, tedavide kullanılacak sülüklerin, üretim çiftliklerinden alınması daha doğru bir seçenektir. Doğadan toplanan sülüklerde ise, tedavi öncesinde 2 ay kadar bekletilmeli ve bu sürede sterilizasyon işlemleri mutlaka yapılmalıdır.
Kaynaklar ;
-
European Medicinal Leeches — New Roles in Modern Medicine — Bu derleme, özellikle Hirudo cinsine ait türlerin tıbbi kullanımını ve tükürük proteinlerinin moleküler profillerini inceliyor. PMC
-
Tıbbi Sülük Türleri — Tıbbi Sülük Tedavisi (Doğal Hayat) — Türkçe bir yazıda, tıbbi sülük türleri arasında Hirudo verbana, H. medicinalis, H. orientalis, H. sulukii gibi türlerin listelendiği belirtilmiş. Doğal Hayat Polikinliği
-
Tıbbi Sülük Türleri: Hirudo sulukii ve Hirudo verbana’nın İç ve Dış Morfolojik Özellikleri — Bu makalede Türkiye’de bulunan H. sulukii ve H. verbana türlerinin morfolojik farkları ve dağılımları inceleniyor. Türkiye Parazitologları Dergisi
-
Sülük Biyolojisi ve Yetiştirme Teknikleri (Tarım Orman Bakanlığı) — Bu teknik dokümanda Hirudo medicinalis, Haemopis sanguisuga, Limnatis nilotica ve Macrobdella decora gibi türlerden söz ediliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı
-
Systematic review of medicinal leech therapy in urology — Bu sistematik incelemede, tıbbi sülük terapilerinde kullanılan türler olarak H. medicinalis, H. decora, H. nipponia, H. orientalis, H. verbana gibi türlerin örnekleri geçiyor. SpringerOpen
Bazı tıbbi / biyomedikal olarak kullanılan türler
Aşağıda tıbbi kullanımda yer aldığı bilinen bazı sülük türleri:
| Tür adı | Yaygın adı / Notlar | Dağılım / Özellik |
|---|---|---|
| Hirudo medicinalis | Avrupa tıbbi sülüğü | En eski ve klasik tıbbi türlerden biri. Vikipedi+2PMC+2 |
| Hirudo verbana | “Yeni” sınıflandırılmış tıbbi sülük | Geçmişte birçok tıbbi sülüğü H. medicinalis olarak sınıflandırılmış, ancak moleküler çalışmalarla ayrı tür olduğu gösterilmiştir. Vikipedi+2Vikipedi+2 |
| Hirudo orientalis | Asya / Doğu tipi tıbbi sülük | Transkafkasya, İran ve Orta Asya bölgelerinde bulunur. Vikipedi+2PMC+2 |
| Hirudo sulukii | Türkiye’ye özgü tıbbi sülük türü | Türkiye’de yeni tanımlanan bir tür; bazı yerel çalışmalarda tıbbi sülük türleri arasında sayılır. Türkiye Parazitologları Dergisi+2AA+2 |
| Hirudo decora | Kuzey Amerika tıbbi sülüğü | Amerika kıtasında, özellikle biyomedikal çalışmalarda kullanılmıştır. Vikipedi+3SpringerOpen+3Tarım ve Orman Bakanlığı+3 |
| Hirudo nipponia | Doğu Asya tıbbi sülüğü | Japonya, Kore, Çin gibi bölgelerde kullanımı tanımlanmış. Vikipedi+1 |
| Macrobdella decora | Kuzey Amerika sülüğü | Bazen tıbbi amaçlarla ele alınmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı+2Vikipedi+2 |